This is the day the Lord has made

Voordat ik begin met het eerste verslag, wil ik iedereen bedanken voor de lieve kaartjes, smsjes en reacties op deze site. Super gaaf om te merken dat er weer zoveel mensen aan me denken en meeleven. Dank jullie wel!

Dinsdag 1 maart. Ik word wakker met een zenuwachtig gevoel in mijn buik. Waarom? Echt een duidelijke reden kan ik niet bedenken, maar het zal ongetwijfeld te maken hebben met de komende weken. Nieuwsgierige vragen komen op; “Heeft Godfrey het naar zijn zin op de nieuwe secondary school?” , “zullen de kinderen van Jane me nog herkennen?” en “zullen de zusjes Naba, Petra en Monirah lief zijn voor last born Gideon?” Echter maken ze ook meteen weer plaats voor een bepaald gevoel van heimwee als ik eraan denk dat ik Ruben weer een maand zal missen… [Ik kan wel verklappen dat we op Brussel redelijk snel afscheid hebben genomen. Niet omdat het gemakkelijk was, maar om er maar vanaf te zijn. Bijna onder het motto: “Alles voor het goede doel”, namelijk lieve bekenden in Oeganda (en Tanzania) opzoeken en de laatste week is het werken voor Livingstone...]

Woensdag 2 maart. Na een lange reis via Parijs en Ethiopië sta ik bijna een uur te laat op het meteen vertrouwde Entebbe Airport. Ik ruik Oeganda. Ik heb de neiging om mijn slippers uit mijn tas te halen. Het is duidelijk, de weeronline site heeft niet gelogen, het is hier echt warm. Maar ook wil ik de rode aarde weer tussen mijn tenen voelen. Ik houd me in, eerst Martin zoeken, die staat waarschijnlijk al een uur te wachten. Martin is directeur van Children’s Sure House Uganda. Ik heb hem al een aantal keer eerder ontmoet in Oeganda en met hem zal ik in de komende drie weken een paar dagen op pad gaan om een aantal Livingstone projecten te bezoeken. Ik zie hem nergens staan en besluit na tien minuten taxi’s te hebben afgewezen toch maar te bellen waar hij blijft. Blij verrast dat ik toch ben aangekomen (hij dacht blijkbaar dat vertraging hetzelfde is als cancellen) meldt hij dat Alex (projectleider in Owangai) er voor me is. Alex heb ik nooit eerder ontmoet en met omschrijvingen als ‘lang, donker en een – waarschijnlijk wit – overhemd’ moet je dan even geduld hebben.
Op weg van Entebbe naar Kampala heb ik de tijd om Alex beter te leren kennen en hij vertelt me dan ook graag uitgebreid zijn levensverhaal. Op de vraag of hij kinderen heeft antwoordt hij: “Seven only”, alsof hij teleurgesteld is in dit (productie)aantal. Martin wacht ons op in town en ik ga met hem verder naar zijn huis in Bulenga. Ik maak wat huiswerk met zijn kinderen, verbaas me over het aantal konijnen dat op het terrein loopt, geniet van mijn eerste African food (met spinazie!) en maak meteen kennis met het niet altijd even betrouwbare elektriciteitsnetwerk. Ik ga slapen ik ben moe…

Donderdag 3 maart. Op de afgesproken tijd rijden Martin en ik richting Masaka. Onderweg ‘maken we wat geld’, ofwel we nemen extra (betalende) passagiers mee. De een na de andere kerst-ringtone gaat af. We maken twee stops. De eerste is bij de begraafplaats van de rijke familie van Martin, de Mpanga family. De tweede net na de evenaar. Daar ontmoeten we aan Kampala road een oude goedlachse man. Hij heeft veel grond en heeft een deel daarvan geschonken aan een van de slimste jonge vrouwen uit het dorp, Philomena. Zij is een school gestart hier in Mpigi ‘Queen of Peace High School’. Na een wandelingetje langs een mogelijk verblijf voor teams, de aanbouw van de nieuwe school, de tuinen waarmee voor wat inkomen en voedsel gezorgd wordt, komen we aan bij de school die nu nog gehuurd wordt en bovendien veel te klein is. Martin en ik krijgen een ceremonie met speeches, zang en dans - van zowel studenten als docenten. Wat een leuk werk heb ik toch :-) Goed om te zien dat er gelukkig ook in de dorpjes scholen worden gebouwd, de stad is immers vaak te ver lopen. Gaaf ook om te zien hoe vol vertrouwen en enthousiasme de docenten werken. Veel voor weinig.
Martin zet me tegen de avond af in Masaka en we spreken af elkaar volgende week vrijdag weer op dezelfde plek te ontmoeten. Ik heb een hele week vrij en kan heerlijk naar mijn eigen bekenden toe! Helaas is het te laat om nog de stad uit te gaan. Ik check in bij een hotel (€8,30 per nacht – incl. ontbijt!) en ga toch nog even snel in town kijken. Vroeg op bed kan ik het niet laten aunt Florence en ook uncle Willy te bellen. Florence wist al dat ik zou komen, maar nog niet precies wanneer. Uncle Willy had geen idee. Hij heeft dan ook wel een minuut eerst alleen maar gelachen toen ik zei dat ik in Oeganda was. “You’re not serious auntie!” Ik wees hem op het landnummer… nadat hij waarschijnlijk het +256 nummer had ontdekt – werd hij rustiger: waar ben je en wanneer kan ik je zien?! Tomorrow uncle, around 10.00h at the post office in Masaka. Sula bulungi (slaap lekker)!

Vrijdag 4 maart. De vertrouwde weg langs de lelijkste beesten van de stad, de marabu’s, de geit(en)houder met slechts een geit, de bodaboda-stage, de weg omhoog voorbij het internetcafe, dezelfde kleine vriendelijk groetende bewaker… Er komt me een man tegemoet, maar deze draait al snel zijn hoofd weg. Ik kijk verder om me heen. “Hij zal er nog wel niet zijn”, denk ik, “African style”. Tot de man waar ik verder niet meer op had gelet me bijna passeert – nog steeds de andere kant op kijkend overigens – me bij mijn armen pakt. “Banange!” We liggen in een deuk. De tranen rollen over mijn wangen en ook uncle Willy heeft vochtige rode pretogen… William heeft David en mij gedurende de vier maanden op Jireh geholpen met van alles voor de school en het weeshuis te regelen. Hij werkte twee dagen op Jireh en de overige dagen werkt hij bij de politie in Masaka. Nu werkt hij nog steeds bij de politie maar is daarnaast twee dagen in de week weer aan het studeren gegaan. Deze managementopleiding hoopt hij in september af te sluiten. Samen met Willy rijd ik naar Kisagazi, waar Florence nog druk bezig is met wassen – van zowel kleren en beddengoed als de kinderen. Naba zit op de grond met haar handen in een teil water te plonsen, Gideon zit in z’n blote billen op een matje in de schaduw te wachten tot hij aan de beurt is en Petra en Monirah rennen om het huisje heen. Tot ze mij zien en ineens stil staan en even niet goed weten wat te doen. Monirah is de eerste die roept “Mama!” Florence kijkt op; “Auntie Monirah! Thank you for coming again. You’re most welcome!” Meteen komt ook Elisa uit het huisje. Heerlijk weer terug te zijn bij deze bijzondere familie. Voor hen die het niet (meer) weten, Florence en Elisa woonden eerst op Jireh. Florence is met Naba (eigenlijk Margreth) en haar zoon Peace bij haar eerste man en andere zoon vandaan gevlucht. Haar ex-man en oudste zoon hebben Naba – seksueel – misbruikt (ze zou toch geen flauw benul hebben). Naba (12) heeft een verstandelijke beperking, kan niet praten, is niet zindelijk en krapt en bijt zichzelf soms. Gelukkig kwam de jonge Florence Elisa tegen met wie ze trouwde en inmiddels nog drie kinderen heeft gekregen; Petra (4), Monirah (2,5) en Gideon (10 maanden). Op Jireh moesten Elisa en Florence allebei werken en hadden ze geen tijd om voor Naba te zorgen, met het gevolg dat ze vaak in het donker werd opgesloten. Sinds 2008 wonen ze nu in een klein huisje niet ver van Jireh vandaan en betaal ik Florence een soort van salaris zodat zij niet hoeft te werken en voor Naba en de andere kinderen kan zorgen.
Ze zien er allemaal goed uit. Ook Naba is weer mooi donker van kleur, een teken dat ze nog veel buiten is. Samen met Florence – die voor haar doen echt heel veel kletst – was ik de kinderen en koken we een feestmaaltje met rijst en kip. Ze is blij dat ik er weer ben. “Amina!” We kletsen over van alles en nog wat en we maken plannen voor de toekomst. Hoewel Elisa al goed was begonnen en me 1,5 jaar geleden verraste met een winkeltje dat ze zelf bij elkaar hadden gespaard en hij ook van de 4 achtergelaten kippen het tienvoudige had gemaakt, gaat het nu niet zo goed met deze business. Alles in Oeganda is super duur geworden, het winkeltje loopt niet goed meer en ook zijn alle kippen door een soort gekke kippenziekte dood gegaan. Weg extra inkomen. Super jammer, want het was iets dat ze geheel uit zichzelf met slechts enkele tientjes van mijn kant begonnen waren… Nodig om voor genoeg eten te zorgen en om in de toekomst het schoolgeld van de andere kinderen te gaan betalen. Allerlei ideeën worden besproken en we besluiten het even te laten bezinken. Maandag kom ik terug…
Op de terugweg hoop ik aunt Jane ergens te vinden. Ze zou tegenwoordig in de buurt van Ssaza wonen. Op de plaats waar Willy dacht dat het zou moeten zijn vinden we haar niet, maar zie ik wel twee grote bekende ogen in een kleine – bijna lege – shop. Elia. Omdat het al bijna donker is moet ik weer door. Ik beloof hem snel terug te komen. Uncle Willy vertelt me in de auto dat Elia na de middelbare school op Jireh (waar ik hem van ken) in town heeft gezworven, gewerkt en wat geld heeft gespaard. Hij heeft nu sinds een paar weken dit hokje waar hij slaapt en waar hij probeert een videotheek te starten. Van het gespaarde geld heeft hij de eerste dvd’s gekocht. De huur kan hij waarschijnlijk net betalen van de inkomsten van de verhuur van cd’s en dvd’s, maar dan heeft hij nog geen eten. Ik ben trots op hem… Een jongen van 19 jaar, zonder ouders en ook geen verdere familie in de omgeving, die bedenkt dat hij toch iets zal moeten doen om voor zichzelf te zorgen nu hij niet meer gratis naar school kan… Ik ga zeker terug!

Zaterdag 5 maart. Willy haalt mij uit zijn werk op het politiekantoor op en samen gaan we naar zijn village. Mark en Miracle vliegen me om de nek. Zijn vrouw had al een verse fruitsalade klaarstaan. De komende uren bespreek ik met Willy zijn plannen om een kleuter- en basisschool te starten. Plannen die hij al drie jaar klaar heeft liggen en waarvan de uitvoering ook al een aantal jaar aan de gang is. Achter zijn eigen huis heeft hij nog een aantal gebouwen. Iedere keer wanneer hij genoeg geld had gespaard heeft hij een stukje bijgebouwd. Dat verhuurt hij dan weer om voor extra inkomsten te zorgen. Ook is hij een kippen en varkens project gestart met zijn vrouw en een buurman. Inmiddels zijn de gebouwen af en heeft hij een man uit het dorp gevonden met wie hij samen wil werken. Ze laten zien hoe ze de lerarensalarissen kunnen dekken met het (beetje) schoolgeld dat de leerlingen moeten betalen per maand en ik krijg inzicht in de inkomsten van de overige projecten. Het ziet er goed doordacht uit. Samen met Willy wandel ik meer dan een uur door de prachtige omgeving en in de nabije omtrek is inderdaad geen school te ontdekken, maar lopen er wel veel kinderen rond. Omdat de plannen er goed uitzien, de gebouwen er al zijn en de school op grote schaal zelfvoorzienend zal zijn door middel van eigen inkomensgenererende projecten besluit ik ze te helpen met de laatste stap. Door middel van het kopen van schoolboeken en interieur als schoolbankjes kunnen ze binnen een aantal maanden starten en hoeven ze hiervoor niet ook nog eens een paar jaar te sparen. Als ik Willy vertel dat ik hem wil helpen, maar hij dan wel moet beloven klein en met maar 2 klassen te beginnen (en per jaar een klas erbij te starten om het overzichtelijk te houden) knijpt hij mijn handen fijn en springt het water hem (alweer) in de ogen. Hij haalt zijn telefoon uit zijn broekzak. Je kunt je in Oeganda inschrijven voor een Bijbeltekst per sms voor een paar cent per dag. Hij laat er een aantal lezen, teksten uit Job en Spreuken. “Deze kreeg ik vanochtend.” Ik kijk naar de datum en lees Psalm 118:24: “This is the day the Lord has made; let us rejoice and be glad in it.”
’s Middags komen we redelijk op tijd weer aan in Masaka en ik besluit een boda te nemen richting Elia. Misschien kan ik hem nog een beetje verder op weg helpen om er zeker(der) van te zijn dat zijn videotheek een beetje gaat lopen en dat hij naast een onderdak ook geregelder eten heeft. Blij me zo snel al weer te zien vraagt hij of ik haast heb. Nee Elia, ik heb geen afspraken meer vandaag. Ok, zegt hij en hij gaat wat thee zetten en laat trots de dvd’s zien die hij heeft. Ondertussen komen er zelfs wat klanten en laat hij me het uitleenboek lezen. In de drie weken dat hij deze videotheek nu heeft komen er iedere dag meer klanten. Probleem is alleen dat hij nog niet veel dvd’s heeft en dat vaste klanten al bijna door zijn aanbod heen zijn. Echter kan hij van het inkomen nog geen nieuwe kopen omdat hij eerst de huur bij elkaar moet verdienen en als het even kan ook nog wat te eten. We brainstormen wat en komen er op uit dat ik hem voor circa 300.000 shilling (100 euro) wil helpen om niet alleen het aanbod uit te breiden, maar ook om aan de ene lege muur die er nog is een kleine salon te beginnen. In Ssaza zijn veel bodadrivers die ’s avonds met elkaar een dvdtje kijken in een huisje en deze mannen willen ook regelmatig geschoren worden. Op Jireh was Elia ook vaak degene die de kinderen scheerde dus ik weet dat hij daar wel wat ervaring mee heeft. We gaan dus naar de stad om een tondeuse en verlengsnoer te kopen en een aantal dvd’s. Dinsdag gaan we terug voor een spiegel en een stoel. Hoe gaaf om op zo’n simpele manier een jonge slimme gozer verder op weg te kunnen helpen!
Ik loop nog even met Elia langs het huisje van Jane. Zij is er niet, maar de kinderen komen al van ver op me af stormen. "Hoe kom jij nou hier? Mama is er niet. Kom je snel terug? Hoe lang ben je hier?" Allerlei vragen worden op me afgevuurd. Haha, "ik kom morgen nog wel kijken of mama dan thuis is!"
Het is zaterdagavond en ik kom net uit de kerk als ik dit dagverslag tik. De Masaka Pentecostal Church om de hoek van het hotel. Een grote nieuwe kerk met begrijpelijke preken, een liturgie en niet alleen valse muziek, maar ook goede engelse gospel. We zongen onder andere This is the day... Ik heb mijn preek en dienst voor deze week alweer binnen. Morgen kijken of het internet het dit keer wel doet en dan door naar Apollo!

Liefs uit Masaka,
Monirah